تنوع آب وهوایی شهر اسفراین

 تنوع آب و هوایی و وجود ارتفاعات، جلگه ها و دشت ها و شرایط اقلیمی گوناگون موجود در شهرستان اسفراین زمینه و بستر مناسبی را برای زیست انسانها در طول اعصار پیش از تاریخ فراهم کرده است. از جمله محوطه های پیش از تاریخ دردشت اسفراین می توان به

  تپه های :  انجیرلی ،  چهل دختران( هزاره سوم تا دوره تاریخی) و محوطه های پیش از تاریخ و تاریخی توی 1و2 (دوره مس و سنگ تا دوران تاریخی و قرن4-8 هجری) اشاره کرد. بیشتر این تپه های باستانی در جلگه و دشتهای جنوب غربی اسفراین واقع شده اند. که به نوعی ارتباط و مبادلات فرهنگی را در آینده ودرپی کاوشهای باستان شناختی  می توان بین این محوطه ها و مناطق پیش از تاریخ بدست آورد.در حال حاضر شواهد سفالی  به دست آمده ازاین محوطه ها نشان میدهد در برهه زمانی خاصی با فرهنگهای جنوب ترکمنستان شباهت دارد. از جمله آثار دوران تاریخی می توان از تپه های تاریخی کهنه بام، عمارت و ... نام برد. آستوئن یا استئین بر اساس گفته مورخین یکی از اولین خاستگاههای ظهور اشکانیان در شمال شرق ایران( پارت) بوده است. در ارتفاعات سالوک اسفراین دژی به نام دژ صعلوک واقع شده که به احتمال زیاد استئین یا آستوئن دوران اشکانیان می باشد. در دوران ساسانیان نیز اسفراین یکی از بخشهای مهم ابرشهر: نیشابور بوده که جاده شاهی ابریشم از آن می گذشته است و به نام هایی مانند مهرگان، مهرجان، سپهرآئین، اسپرآئین، زابرین، نامیده می شده است. به احتمال زیاد اسفراین یکی از خاستگاههای آریاییها بوده و"دلیل آن نیز وجه تسمیه کلمه اسفراین است که از کلمه اسفه یا اسپه (واژهای اوستایی) به معنی اسب+ راین( به معنی مکان و محل تجمع) گرفته شده است. اسفراین به علت واقع شدن در شاه راه ورودی اقوام مهاجر به ایران از جمله قوم مغول، ازبکها، افغانها و در طول قرون اسلامی بارهاوبارها مورد حمله و تخریب این اقوام قرار گرفته و دوباره با کوشش مردم سخت کوش این دیار سر از خاک برافراشته و شکوفایی خود را بازیافته است. آثار شهر قدیمی اسفراین که امروزه به شهر بلقیس مشهور است شاهداین مطلب می باشد . این شهرقدیمی در 3 کیلومتری جنوب غربی شهرفعلی اسفراین واقع شده است"